De elfde van de elfde

Ofwel de ellufde van de ellufde.

De elfde dag van de elfde maand geldt als de opening van het carnavalsseizoen. In veel plaatsen in Nederland wordt op die dag de nieuwe prins carnaval bekendgemaakt.

In de carnavalssymboliek speelt elf een voorname rol. De prins wordt vergezeld door een Raad van Elf. Die komt na carnaval weer voor het eerst in vergadering bijeen op 11 november om 11.11 uur ’s avonds. De carnavalsuitroep Alaaf is mogelijk een verbastering van elf.

Dat 11 november een bijzondere datum is, hangt samen met het getal elf. In de volksnumerologie wordt 11 als het gekkengetal beschouwd. Waarom is onduidelijk. Volgens de ene theorie omdat het een dwaze overschrijding is van 10, het getal van de Tien Geboden; volgens de andere theorie omdat het 12-1 is: 12 zou volheid symboliseren wat 11 dwaas maakt omdat het net niet perfect is.

Er bestaat ook nog een andere theorie over de relatie tussen het 'elf' en carnaval. Toen eind 18e eeuw de Fransen het Rijnland bezetten, werd daar al stevig carnaval gevierd. Maar nu moesten de Franse bezetters op de hak genomen worden. Men zette Franse steken op en koos de elfde van de elfde als datum voor hun spotfeest. Dit naar aanleiding van de drie principes van de Franse Revolutie: Egalité, Liberté et Fraternité. De beginletters vormen het woord 'elf'.

Dat Sint-Maarten op 11 november gevierd, wordt is niet vanwege deze dwaze datum, maar omdat de heilige Martinus van Tours op 11 november 397 begraven werd. Toch heeft het feit dat er op Sint-Maarten bonte volksfeesten werden gehouden mogelijk iets met deze magische datum te maken.

Er is ook nog een ander mogelijk verband tussen Sint-Maarten en carnaval. Sint-Maarten markeert de donkere periode voor Kerstmis. Veertig dagen na de elfde van de elfde is het immers 21 december, de kortste dag van het jaar. Aan het einde van het Sint-Maartensfeest begon de Sint-Maartensvasten. Zoals carnaval voorafgaat aan de Veertigdagentijd voor Pasen, gaat Sint-Maarten vooraf aan de voorbereiding op Kerstmis.

En o.a. in Sigogne komen met name de ouderen bijeen bij het monument om de gevallenen in de 1ste Wereldoorlog te gedenken. De Burgemeester, met sjerp, doet zijn verhaal (slissend) en de namen worden opgelezen van de gevallenen door een oud-militair in vol ornaat; waarna na iedere naam een andere oud-militair zegt 'Mort pour La France'.
Vervolgens schalt uit een klein autootje een krakerig Volkslied van een oude cassetterecorder. Dan staat iedereen nog even bij het monument waar natuurlijk voor de gelegenheid de vlag uithangt en een bloemstukje is neergezet. Vervolgens geeft de Burgervader het sein dat de pineau en cognac-schweppes klaar staat op het Gemeentehuis en dat is de beleving hier.